Son dönemlerde gerilimin tırmandığı Doğu Akdeniz’de, geçen hafta (7 Haziran-14 Haziran) gerçekleşen askeri ve diplomatik olayları ele alacağız. Doğu Akdeniz’de her gün gerçekleşen askeri, diplomatik ve siyasi olaylar bölgeyi daha da ön planda tutmakta, gündemi yoğun olarak ilgilendirmektedir.
14 Haziran
- Türk Deniz Kuvvetleri, Kıbrıs’ın güneybatısında bulunan bir bölgede NAVTEX yayınladı. Eğitim sahasının ismini ise “TINAZTEPE” olarak bildirdi.
- Eski Rum Dışişleri Bakanı Yoannis Kasulidis, ‘’Çözümsüzlüğün rehiniyiz. Erdoğan’la, Kıbrıs sorununun çözülmüş olması, çözülmemiş olmasından daha iyidir. Türkiye’yi Kıbrıs sorunu çözülmüşken karşımıza almamız, çözülmemişken almamızdan daha iyidir.’’ dedi.
15 Haziran
- Milli Savunma Bakanlığı, ‘’Türk ve İtalyan Deniz Kuvvetlerine ait denizaltılar tarafından 13 Haziran 2020 tarihinde Akdeniz’de Deniz Eğitimleri icra edildi. Akdeniz’in en etkin denizaltı filolarına sahip iki Deniz Kuvveti arasında icra edilen eğitimler ile karşılıklı işbirliğinin artırılması sağlandı.’’ açıklamasında bulundu.
16 Haziran
- KKTC Başbakanı Ersin Tatar, İngiltere’nin üsler konusunda Kıbrıs Türk halkı ve idarecilerinin onayını almadan atacağı herhangi bir adımın doğru olmayacağını ifade ederek İngiltere’nin bu konuda tek yanlı karar almaması gerektiğini söyledi.
- Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, ‘’Türkiye yayılmacı boru hattı hayallerinden vazgeçer ve bizimle mahalle kabadayısı olarak değil de eşit ve yasalara uygun bir partner olarak hareket ederse bunu hoş karşılarız. Türkiye imparatorluk hayallerinden vazgeçsin.’’ dedi.
- NATO, “Libya’daki durum ciddi ve zor. İşlenen suçların araştırılmasını destekliyoruz. Rusya’nın Doğu Akdeniz ve Libya’da artan faaliyetlerini endişe ile takip ediyoruz.” açıklamasında bulundu.
- İsrail’i ziyaret eden Yunanistan Başbakanı Miçotakis, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerini “agresif” ve bölgesel istikrara yönelik bir “tehdit” olarak tanımladı.
- Yunanistan Başbakanı Miçotakis, İsrail’i ziyaret ederek Başbakan Netanyahu ile temaslarda bulundu. İki ülke arasında çeşitli anlaşmalar imzalandı.
17 Haziran
- GKRY lideri Anastasiades, İspanya Başbakanı Sanchez ile telefonda görüştü ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de “istikrarı bozan yasadışı” hamlelerine karşı Avrupa Birliği düzeyinde adım atmasını istedi.
- Yunanistan Çevre ve Enerji Bakanı Kostis Hatzidakis, ‘’Yunanistan ve İsrail’in enerji üzerine ortaklığının oldukça etkili olduğuna inanıyorum. İki ülke arasındaki ilişkiler, özellikle enerji sektöründe hiç bu kadar iyi olmamıştı. EastMed projesinde kararlılıkla ilerliyoruz.’’ dedi.
- Yunanistan’ın GKRY Büyükelçisi Theocharis Lalakos, ’’Yunanistan ve Mısır arasında MEB belirlenmesi, birçok parametreye sahip karmaşık bir süreç ama iyimseriz. İtalya ile yapılan anlaşmanın ardından bir sonraki adım Mısır ile olacak. Dendias’ın Mısır ziyareti Türkiye’ye bir mesaj.’’ dedi.
- Avrupa Dış İlişkiler Konseyi, ‘’AB, Doğu Akdeniz konularında Türkiye ile kapsamlı bir anlaşmaya aracılık ederse, diğer problemlerin çözülme şansı olacak. Doğu Akdeniz enerji kaynakları üzerinde yeni bir gelir paylaşımı gerekli. Erdoğan merhametli, sert ve pragmatik bir lider.’’ açıklamasında bulundu.
- Fransa Savunma Bakanlığı Yetkilisi, ‘’Türk savaş gemileri, Türk kargo gemisini aramak isteyen Fransız Savaş gemisine 3 kez radarda hedefleme yaptı. Türk savaş gemilerinin, Füze saldırısı yapacağı düşünüldü. Türkiye’nin agresif eylemlerini kınıyoruz.’’ dedi.
- Avrupa Halk Partisi Başkanı Donald Tusk, ‘’Yunanistan Başbakanı Miçotakis ve GKRY Cumhurbaşkanı Anastasiadis’i dikkatle dinledik. Yunanistan ve GKRY, Türkiye’nin Akdeniz’deki agresif politikasından kaynaklanan artan gerilim ışığında AHP’nin tam desteğine güvenebilir.’’ dedi.
18 Haziran
- Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, Kahire’de Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry ile görüştü. İki ülke arasında Akdeniz’de deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına dair anlaşma üzerinde görüştüler ve işbirliklerini yinelediler.
- Mısır Dışişleri Bakanlığı, “Mısır, Yunanistan ile ilişkilerini gerek ikili seviyede, gerek Kıbrıs ile oluşturulan üçlü işbirliği mekanizması seviyesinde geliştirmek istiyor.’’ açıklamasında bulundu.
- Yunanistan Başbakanı Yardımcısı Amiral ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Alexandros Diakopoulos, “Eğer olası bir çatışmada Yunanistan, Türkiye’ye teslim olursa, Türkiye İran’dan daha tehlikeli bir ülke haline gelebilir, bunun sonucunda İsrail çok büyük acı çeker.” dedi.
- Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, ‘’Türkiye, Yunanistan’ın ve GKRY’nin toprak bütünlüğünün ve egemenlik haklarının provoke edilmesinde ısrar ediyor. Coğrafya, Türkiye ve Yunanistan’ı Doğu Akdeniz’in ortak mahallesinde birlikte yaşamaya mahkum etti.’’ dedi.
- Yunanistan Savunma Bakanı Nikolaos Panagiotopoulos: ‘’Akdeniz’deki Fransız fırkateynlerine karşı Türk donanmasının saldırganlığı, Türkiye’nin NATO’ya olan uyumunu tehdit ediyor.’’ dedi.
- Fransa Dışişleri Bakanlığı, “Libya’da barış ve istikrarın kurulması yolu üzerindeki en büyük engel BM’nin silah sevkiyatına uyguladığı ambargonun, özellikle Türkiye tarafından, Berlin’de bu yılın başında üzerine aldığı yükümlülüklere rağmen, sistematik olarak ihlal edilmesi.” açıklamasında bulundu.
19 Haziran
- Yunanistan Genelkurmay Başkanı Konstantinos Floros, “Yunan topraklarına kim ayak basarsa, önce onu yakacağız, sonra gidip kim olduğunu göreceğiz. Yunan Silahlı Kuvvetleri ile çatışan herkes, ağır bir maliyetle ayrılacağını bilmelidir.” dedi.
- Yunanistan Hükümet Sözcüsü Stelios Petsas, ‘’Uluslararası hukuk, adalarımız için MEB hakkı sağlıyor ve bunu birçok ülke kabul ediyor. Ege ve Akdeniz’de devam eden Türkiye’nin zorluklarını anlatmak ve egemenlik haklarımızı korumak için uluslararası girişimlerde bulunacağız.’’ dedi.
- İtalya Dışişleri Bakanı Maio, “İtalya Türkiye’yi olmazsa olmaz bir müttefik olarak görüyor.” dedi.
- Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “İrini Operasyonu dengeli değil, Libya hükümetinin beklentilerini karşılamamıştır. Kuzey’den gelen teçhizatı kısmen denetleyebiliyor. Suriye’den veya Abu Dabi’den gelen silahları denetleye biliyor mu? İrini’nin içinde bulunan Fransa, Libya’ya bizzat silah gönderiyor.” dedi.
- Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Bizim reaksiyonumuz, Doğu Akdeniz’de Türkiye’yi dışlamaya çalışanlara karşı atılmış adımlardır. Paylaşıma inanan herkesle bu işbirliğine hazır olduğumuzu vurguladık. Gerçekten buna inanıyoruz. Huzurun olmadığı, paylaşımın olmadığı yerde her zaman gerginlikler olur.” dedi.
- Libya Başbakanı Serrac, İtalya’nın önde gelen gazetelerinden La Repubblica’ya yazdığı makalesinde, “Saldırganlığa karşı somut önlemler alma konusunda örnek olan Türkiye’ye, hükümetimizin güçlü takdirlerini ve en derin minnettarlığını vurgulamak isterim.” ifadelerini kullandı.
- Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile görüşen İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, “Libya meselesi artık AB ve İtalya için tehlike arz etmemeli. Bölgede ateşkes için çalışıyoruz. Akdeniz’de istikrar istiyoruz. İtalya ile Libya’da kalıcı barış ve sonuç getirici bir siyasi süreç için çalışmaya devam edeceğiz.” dedi.
- Libya Ordu Sözcüsü Albay Muhammed Kanunu, “Türk askeri sahada çok yetenekli. Onlardan çok şey öğrendik. Destekleri sayesinde Hafter’e karşı üst üste zaferler kazanıyoruz. Güçlüyüz. Türk askeri Hafter’in teröristlerine karşı mücadelemizde bize ağabeylik yaptı.” dedi.
- Hafter’in sözde Deniz Kuvvetleri Komutanı Faraj El-Mahdavi, “Türkiye’nin Vatiyye Hava Üssü’nü devralması veya Misrata’da olası bir deniz üssü kurması Arap, Afrika ve Avrupa ülkelerinin güvenliğine ciddi şekilde problem oluşturacak.” dedi.
20 Haziran
- Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, ”Ordumuz, sınır ötesi harekata hazırdır. Libya’daki son gelişmeler Mısır’a yasal olarak müdahale hakkının yolunu açmıştır. Cufra ve Sirte kırmızı çizgidir. İki taraftan biri kırmızı çizgiyi geçerse, Mısır müdahale hakkını kullanacaktır.” dedi.
- Mısır Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Genel Sekreteri Tarek El-Khouly, ”Mısır-Yunanistan deniz sınırı anlaşması, Doğu Akdeniz’deki haklarımızı ve diğer ülkelerin çıkarlarını koruyacak. Ayrıca anlaşma, Türk zorbalığına ve hırsızlığına set çekecektir.” dedi.
- Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, ‘’Mısırlı yetkililer, Meis adasının kıta sahanlığı sorunundan rahatsız değil ancak Türklerin hassasiyetlerinin üzerine gitmekten kaçınıyorlar. Mısırla MEB anlaşması imzaladığımızda bu durum Türklerin çıkarıyla çatışacak.’’ dedi.
- Yunanistan Başbakanlık Güvenlik Danışmanı Alexandros Diakopoulos, ‘’Olası tüm senaryolar için hazırlığımız var. Akdeniz ve Ege’de ateşli bir olaya ihtiyaç olacağını sanmıyorum ancak Yunanistan, yasa dışı bir şekilde egemenlik haklarının ihlaline tolerans göstermeyecek.’’ dedi.
- Milli Savunma Bakanı Akar, Fransız gemilerine taciz iddiası üzerine, “Bilgi, belge, gemimiz ve karargahlarımızdaki kayıtlara göre iddia tamamen gerçek dışı.” şeklinde konuştu.
- İsrail’in GKRY Büyükelçisi Sammy Revel, ‘’ İsrail, GKRY’nin MEB’sinde egemenlik haklarını kullanmasına saygı duyuyor. 2010 yılında iki ülke arasında imzalanan MEB anlaşmasını koruma konusunda tamamen kararlıyız.’’ dedi.
21 Haziran
- Güney Kıbrıs Rum Kesimi Savunma Bakanı Savvas Angelidis, “AB’nin çıkarları güvence altına alınması ve Türklerin etkin politikalarının engellenmesi için bölgede, AB’nin daimi deniz varlığı göstermesi şarttır.” dedi.
- Yunanistan Göç ve İltica Bakan Yardımcısı George Koumoutsakos, katıldığı bir canlı yayın programında Doğu Akdeniz’e işaret ederek, “Türkiye diyalog istiyor, ancak çıkarlarını da korumak zorunda” dedi.
- Yunanistan Çevre ve Enerji Bakanı Kostis Hatzidakis: ‘’Türkiye ile MEB anlaşması ihtimalini görüşmeye hazırız. Türkiye, Yunanistan’ın imzaladığı şeye benzer bir anlaşma yapmak istiyorsa, bunu tartışmak için buradayız. Hiçbir şekilde ülkemizi savunmasız bırakmayacağız.’’
- Yunan Donanması, 15-18 Haziran tarihleri arasında Girit’in güneyinde, Filo Komutanlıkları, Sahil Güvenlik ve Hava Kuvvetleri varlıklarının katılımıyla küçük çaplı bir operasyonel tatbikat gerçekleştirdiğini duyurdu.
- Libya Devlet Yüksek Konseyi Üyesi Şatır, “Sisi’nin açıklamaları savaş davullarını çalmaktır. Demokrasiyi baltalamak, kabul etmediğimiz ve indirdiğimiz bir askeri getirmek konusundaki ısrarınızdan bu yana Libya’nın güvenliği tehlikededir.” dedi.
Yararlanılan Kaynaklar
- Hellas Journal
- Pentapostagma
- @akdenizpolitik
- Kathimerini
- @AkdenizKibris
- Veteranos
- Greek City Times
- Newpost.gr
- Enoplos