Son dönemlerde gerilimin tırmandığı Doğu Akdeniz’de, geçen hafta (7 Haziran-14 Haziran) gerçekleşen askeri ve diplomatik olayları ele alacağız. Doğu Akdeniz’de her gün gerçekleşen askeri, diplomatik ve siyasi olaylar bölgeyi daha da ön planda tutmakta, gündemi yoğun olarak ilgilendirmektedir.
7 Haziran
Yunanistan Başbakan Yardımcısı ve hükümet sözcüsü Stelios Petsas, Türkiye ile Atina yönetimi arasında Doğu Akdeniz’de yükselen tansiyon sonrası her türlü sonuca karşı hazırlıklı olduklarını belirterek “Türkiye’den korkmuyoruz” dedi.
KKTC Başbakanı Ersin Tatar, “Maraş konusundaki çalışmalar diğer tüm çalışmalarımız gidi Kovid-19’la mücadelemiz nedeniyle duraksamıştır ancak yakında yeniden hız kazanacaktır.” dedi.
8 Haziran
Emekli Tümamiral Cihat Yaycı, ”12 ada ile Meis Adası, 1923 Lozan ve 1947 Paris antlaşmaları kapsamında silahsızlandırma şartıyla Yunanistan’a devredildi. Yunanistan, adaların gayri askeri statüsünü bozdu. Bu durum egemenlik devir şartını ortadan kaldırdı.” açıklamasında bulundu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, ”Doğu Akdeniz’de 6 sondaj yaptık, 7’nci sondaj devam ediyor. TPAO, ilave 7 petrol sahasında sondaj için başvuruda bulundu. 3-4 ay içinde faaliyete başlayacak.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ”Türkiye’nin Doğu Akdeniz’den bir adım taviz vermeyeceğini aklı başında olan herkes bilir. Yunanistan çıkmış kurusıkı sallıyor. Biraz kendine çeki düzen ver, haddini bil. Aksi halde Türkiye’nin yapacağı bellidir.” açıklamasında bulundu.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, “Türkiye, Lozan Antlaşması’nı herhangi bir revizyon olmadan (değişiklik yapmadan) dikkatlice incelemeli ve Yunanistan’ın da yaptığı gibi içeriğine saygı göstermelidir.” dedi.
9 Haziran
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki çalışmalarını eleştirip tehdit eden Yunanistan Genelkurmay Başkanı Konstantinos Floros, “Yunan askerleri Türklerin yolunu kesecek.” dedi.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Yunanistan-İtalya arasında imzalanan MEB anlaşmasına değinerek, “Deniz bölgelerinin sınırlandırılması, Türkiye ve Serrac’ın imzaladığı gibi tek taraflı ve geçersiz anlaşmalarla değil, geçerli sözleşmelerle gerçekleştirilir.” dedi.
Yunanistan Savunma Bakanlığı, “Erdoğan’ın istek ve açıklamalarının arkasını getirme imkânı olabilir, biz de her türlü senaryoya hazırız.” açıklamasında bulundu.
İngiltere eski Başbakanı Tony Blair, “Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki varlığı Avrupa için büyük zorluk. Şu anda Türkiye’nin Libya’da ve yakın bölgesinde yaptıklarından endişeliyim. Avrupa, Türkiye’ye karşı Yunanistan’ın yanında yer almalı.” dedi.
GKRY DIKO Partisi Sözcüsü ve Milletvekili Pavlos Mylonas, ”Türkiye, Ege ve Doğu Akdeniz’de sıcaklığı tehlikeli bir şekilde yükseltmekte. Türklerin Helenizm planlarımıza yönelik şantajı devam ediyor. Kıbrıs’ın maalesef stratejik bir planı yok ve bu şekilde Türkiye ile başa çıkamaz.” dedi.
Eski Yunan Savunma Bakanı Evangelos Apostolakis, ”Türkiye ile bir çatışmaya girmemiz gerekiyorsa, muhtemelen yalnız kalacağız. Bu hesaplamaları yapmak zorundayız.” dedi.
10 Haziran
Yunanistan’a ait fırkateynler Libya’ya giden Türk kargo gemisini durdurma girişiminde bulundu. Kargo gemisini koruyan Türk fırkateynlerinin “Bu gemi Türkiye Cumhuriyeti’nin koruması altındadır” mesajı sonrası Yunanistan’a ait gemiler bölgeden uzaklaştı.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ”Yunan Savunma bakanının “savaşa hazırız” sözleri dil sürçmesidir. Yunanistan’ın, Türkiye ile savaşmak isteyeceğinin matematiksel olarak uygun olmadığının altını çizmek istiyorum.” dedi.
11 Haziran
Almanya Atina Büyükelçisi Ernst Reichel, ”Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki davranışları endişe verici. Türkiye’ye karşı güçlü olmamız gerek. Avrupalılar olarak yan yana durmalı ve dayanışma göstermeliyiz.” dedi.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, ”Yunanistan bugüne kadar adaların ana kara gibi kabul edilmesini istiyordu. Atina yönetimi, Ege’de ve Akdeniz’de bizim savunduğumuzu (İtalya ile yaptığı anlaşma ile) kabul etmiş oldu. Bizim tezlerimizi tescillemiş oldu.” dedi.
GKRY Dışişleri Bakanı Hristodulidis, ”Türkiye bölgede hâkim güç olmak için oluşan boşluğu doldurmaya çalışıyor. Tam da bu nedenle Avrupa ülkeleri ve Brüksel, Türkiye’nin amaçlarını anlamışken, bölgede lider rolüne soyunmak için bu harika fırsatı yakalayabilir.” dedi.
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’den oluşacak ortak bir gücün Kıbrıs’ta konuşlanmasını teklif etti. Güney Kıbrıs teklife sıcak baktı. Fakat adada konuşlanacak askerlerin Türkiye veya Yunanistan’dan değil, üçüncü ülkelerden olmasını istedi.
KKTC Dışişleri, “İngiliz üsleri, 1960 Uluslararası Kıbrıs Antlaşmalarına taraf olan üç garantör ülke ve adadaki iki halkın liderleri tarafından imzalanan ve bir paket niteliği taşıyan bu anlaşmalar çerçevesinde ortaya çıkmıştır. Bahse konu üs bölgelerinde sadece Kıbrıs Rum halkının değil Kıbrıs Türk halkının da hakkı vardır.” açıklamasında bulundu.
Yunan Kalkınma Bakanı Adonis Georgiadis, ”Bir Türk araştırma veya sondaj gemisi kıta sahanlığımıza tecavüz ederse ulusal egemenliğimizi savunacağız. Cumhurbaşkanı Erdoğan kırmızı çizgimizi kolayca geçemeyecek. Biz endişeliyiz ama hazırlıklıyız.” dedi.
12 Haziran
Yunanistan Başbakanı Miçotakis, ”Yunanistan, deniz yetki alanlarının sınırlandırılması konusunda Türkiye ile diyaloğa her zaman açık.” dedi.
Yunanistan Başbakanı Miçotakis, “Türkiye egemenlik haklarımızı ihlale teşebbüs ederse sadece Yunanistan’dan değil eminim ki Avrupa’dan da karşılık görecektir. Bu izlememizi istediğim yol değil ancak herkesin bilmesi lazım ki böyle bir şey olursa bunun ciddi sonuçları olacak.” dedi.
Milli Savunma Bakanlığı, Akdeniz’de eğitim faaliyetleri icra ettiğini açıkladı. Faaliyete 17 uçak, 8 fırkateyn ve korvet katıldı.
GKRY Cumhurbaşkanı Anastasiadis, ”Cumhurbaşkanı Erdoğan problematik birisi. Türkiye’yi Akdeniz’de süper güç yapmak istiyor. Suriye, Libya ve Yunanistan karşısındaki yayılmacı adımları buna örnek.” dedi.
13 Haziran
Yunanistan Devlet Bakanı George Gerapetritis, “Türkiye, Yunanistan’ın önceki yıllardaki Yunanistan olmadığını biliyor. Türkiye, diplomaside zayıf bir bağlantıya sahip olan değil, çok güçlü bir oyuncu (Yunanistan) ile karşı karşıya olduğunu biliyor.” dedi.
ABD’nin Yunanistan Büyükelçisi Pyatt, Yunanistan Savunma Bakanı Panagiotopoulos ve Yunanistan Genelkurmay Başkanı Floros, Girit Adası’nda konuşlu Souda deniz üssünü ziyaret etti.
GKRY Cumhurbaşkanı Anastasiadis, ”Türkiye, Doğu Akdeniz’deki güvenliği tehdit ediyor. Türkiye’nin, ortamı daha da “kızıştırma” tehlikesi var. AB, bu duruma kayıtsız kalmamalı.” dedi.
Yunan eski istihbaratçı Kalenderidis, “Son dönemde Erdoğan’ın bizi uyuttuğunu söyleyebilirim. Türk ekonomisini ve savunmasını güçlendirdi. Bunları yaparken Yunanistan ve Kıbrıs uykuya dalmıştı. Temelde silahlanma programlarını ihmal ettik. Yunanistan, Türkiye’nin silahlanma programları konusunda attığı adımları takip etmedi. Ve şimdi ayrıntıları hoşumuza gitmeyecek hoş olmayan bir durumdayız.” dedi.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile İngiltere arasında İngiliz Egemen Üsler Bölgeleri’nin askeri amaçlar haricindeki alanlarının sivil kullanıma açılması yönünde 2014’te yapılan anlaşmanın uygulama aşamasına gelindi. Antlaşmaya göre İngiltere, Kıbrıs’taki askeri üs bölgesinden 200 kilometrekarelik alanı Rumlara verdi.
Türk Deniz Kuvvetleri, 13 Haziran tarihinde Girit’in güneydoğusunda kalan bir sahada askeri faaliyetler icra edeceğini duyurdu. Saat 09:00-14:00 arasında Girit’in güneydoğusunda askeri eğitimler yapacağını duyuran Türk Donanması, yayınladığı Navtex’le (denizcilik bildirim sistemi) birlikte eğitim sahasının adını “VATAN” koydu.
