Yunanistan Başbakanı Miçotakis, kalabalık bir heyetle İsrail’e bir ziyaret düzenledi. Miçotakis ve beraberindeki heyet Kudüs’te İsrail Başbakanı Netanyahu ile zirvede bir araya geldi. İki liderin gündeminde Doğu Akdeniz’de Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs ortaklığındaki enerji projelerinin yanı sıra turizm ve Filistin vardı. Yunanistan ve İsrail arasında bir dizi anlaşmalar yapıldı.
Türkiye’nin, Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerini saldırgan olarak niteleyen Miçotakis, “Bu etkinliğin, bölgesel barış ve istikrar için bir tehdit olduğunu düşünüyoruz. Başbakan (Netanyahu) ile görüşmemizde deniz ve kara sınırlarımızda son zamanlarda yaşanan Türklerin yasadışı ve kışkırtıcı davranışlarını gündeme getirdim” ifadelerini kullandı.
Yunanistan Başbakanı Miçotakis,Türkiye ile Libya’daki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) arasındaki karşılıklı ilişkiyi bölge açısından “istikrarsızlaştırıcı” olarak tanımladı. İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs, ocak ayında, Doğu Akdeniz’den Avrupa’ya gaz transfer etmek için yeni bir boru hattı anlaşması imzalamıştı. Buna tepki gösteren Türkiye bölgeye sondaj gemilerini göndermişti.
İsrail’in Yunanistan’dan Beklentileri
İsrail açısından ise önem taşıyan bir konu da Filistin oldu. İsrail, Yunanistan Başbakanı Miçotakis’in ziyaretini Batı Şeria topraklarını ilhak planlarına yönelik Avrupa Birliği’nin eleştirel tutumunu yumuşatmak için bir fırsat olarak görmekteydi.
İsrail’in Atina Büyükelçisi Yossi Amrani, İsrail Ordu Radyosu’na yaptığı açıklamada “Yunanistan’ın, Avrupa Birliği içinde bize verilecek destek için bir dayanak noktası olmasını bekliyoruz” dedi.
Yunanistan’ın İsrail’den Kiraladığı Heronlar
Türk İHA’larının Trakya sınırı, Ege kıyıları ve Kıbrıs’ta sürekli gözlem yapması Yunanlıları tedirgin etmesi üzerine, Yunanistan Mayıs 2020’de yaklaşık 40 milyon Euro ödeyerek İsrail’den 2 adet HERON-Mk2 tipi İHA’yı üç yıllığına kiraladı.
İHA anlaşması corona virüs nedeniyle telekonferansla imzalandı. Yunanistan 6 ay içinde teslim edilecek İHA’ların kira bedelini 3 taksitte ödeyecek. İHA’lar Ege ve Meriç’te sınır güvenliği için kullanılacak. Yunanistan, kira sözleşmesi sona erdikten sonra istediği takdirde İsrail yapımı 2 adet İHA’yı satın alabilecek. Görüşmeleri yaklaşık iki senede sonlanan bu kiralama iki ülke arasındaki ilk askeri anlaşma oldu.
Anlaşmaya ilgili konuşan İsrail Uluslararası Savunma İşbirliği Dairesi Başkanı Yair Kulas, “Diğer Avrupa ülkeleriyle olduğu gibi Yunanistan’la da güvenlik sorunlarına yardım sağlayacak daha fazla anlaşma imzalamayı umut ediyoruz” dedi.
Doğu Akdeniz Krizi Nasıl Gelişti?
2000’lerin başında Doğu Akdeniz’de zengin doğal gaz ve petrol yataklarının bulunduğunu gösteren araştırmaların ardından bölgeye kıyısı olan ülkeler ve Kıbrıs Rum Yönetimi Münhasır Bölge Anlaşmaları yapmaya başladı. Türkiye’nin hukuksuz olarak nitelediği bu anlaşmaların ilki Rum tarafı ve Mısır arasında 2003 yılında imzalandı. Türkiye bu anlaşmaları Birleşmiş Milletler’e taşıdı.
Güney Kıbrıs, 2007 yılında tek taraflı ilan ettiği 13 parselde doğal gaz arama faaliyetlerini sürdürüyordu. Buna karşılık olarak Türkiye, adanın kuzeyi ve doğusunda belirlediği bölgelerde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) arama ruhsatları verdi.
Rum yönetiminin arama faaliyetleri için izin verdiği şirketlerden biri olan ABD’li enerji devi ExxonMobil’in 2018 yılının sonunda Kıbrıs açıklarında dünyada son iki yılda bulunan en büyük üçüncü doğal gaz kaynağını ortaya çıkardıklarını duyurmasının ardından kriz tırmanmaya başladı.
Yararlanılan Kaynaklar
-
https://www.internethaber.com/turk-ihalarinin-korkusu-yunanistana-israilden-40-milyon-euroya-2-adet-heron-kiralatti-2100965h.htm
-
https://www.dw.com/tr/mitsotakis-israilden-t%C3%BCrkiyeyi-ele%C5%9Ftirdi/a-53831622
-
https://www.ekathimerini.com/253761/article/ekathimerini/news/greece-israel-send-turkey-joint-message